‘Je probeert altijd uit de druif te halen wat er van nature inzit’
Foto: Ilse Swank
Ze is geboren en getogen in de Duitse wijnstreek Rheinhessen en kreeg de fascinatie voor wijn en wijnbouw met de paplepel ingegoten. Toen Rotary Zeist eind 2012 plannen presenteerde voor een wijngaard in Zeist, meldde zij zich meteen aan. Maak kennis met Sigrid van Ede, bevlogen wijnbouwer bij wijngaard Hoog Beek en Royen.
Tekst: Joke van der Leij, Tekstjuweel Zeist
Landgoed Hoog Beek en Royen is een historisch beschermde buitenplaats die ligt achter het gelijknamige landhuis aan de Driebergseweg in Zeist. Sinds 1994 is dit gebied in eigendom en beheer van Het Utrechts Landschap. Deze stichting was al een tijdje op zoek naar een nieuwe bestemming voor de voormalige moestuin achter het oude landhuis. Toen Rotary Zeist eind 2012 met plannen kwam voor een wijngaard, paste dat perfect. Sigrid van Ede hoorde hiervan voor het eerst tijdens een openbare informatieavond van Rotary Zeist in het Koetshuis van Hoog Beek en Royen. De vonk sloeg meteen over en ze meldde zich aan als vrijwilliger met kennis én een warm hart voor wijnbouw.
Zaadje geplant
“Ik kom uit een Duitse familie van wijnbouwers”, vertelt Sigrid. “Mijn opa had een klein wijngaardje in Rheinhessen, een vermaarde wijnstreek. Zijn druiven bracht hij bij de coöperatie waar er streekwijn van werd gemaakt. Ik mocht altijd mee. Mijn opa hielp zelf ook mee met wijn maken. En ik zat er als kleine dreumes met mijn neus bovenop. Die geur van druiven, de aroma’s uit de wijnkelders, het hele proces van wijn maken: ik vond het magisch. Daar is het zaadje geplant voor mijn levenlange fascinatie voor wijn en wijnbouw.”
Alles weten over wijnbouw
Sigrid
studeerde scheikunde en werkte aanvankelijk in de farmacie in haar geboorteland
Duitsland. Toen ze in 1976 een baan kreeg als onderzoeker bij de afdeling
Voeding van TNO in Zeist, vestigde zij zich voorgoed in Nederland. De laatste
veertien jaar van haar werkende leven werkte ze bij de afdelingen Scheikunde en
Biologie bij het Herman Jordan Lyceum in Zeist. Maar de liefde voor wijnbouw
bleef, al was het maar omdat haar familie in Duitsland nog altijd in deze
sector werkzaam is.
“Toen ik actief werd bij de wijngaard, ben ik me intensief gaan verdiepen
in de wijnbouw”, vertelt Sigrid. “Vooral in de scheikundige processen
die een rol spelen bij de ontwikkeling van de geur, kleur en smaak van druiven.
Want in de wijnbouw gaat het er juist om dat je de geur- en smaakstoffen van de
druif tot ontwikkeling brengt of beïnvloedt zodat je karakteristieke wijn kunt
maken.”
Zeister terroir
De eerste
wijnstokken werden in 2013 geplant. “De initiatiefnemers, de leden van de
Rotary, kozen voor de Johanniter en de Souvignier Gris”, legt Sigrid uit, “omdat
deze rassen minder gevoelig zijn voor schimmels en ziekten dan traditionele
druivenrassen. In de beginfase en daarna om de drie jaar doen we
bodemonderzoek. Want je wilt natuurlijk weten wat de kwaliteit en kenmerken
zijn van de grond waarin je je druiven teelt.”
Uit het eerste onderzoek bleek dat de grond rijk was aan fosfaten, maar juist
arm aan mineralen als calcium, kalium, magnesium en sporenelementen. Precies de
grondstoffen die druiven nodig hebben om geur- en smaakstoffen aan te maken.
Sigrid: “Als extra voeding gebruiken we daarom niet de traditionele
druivenmest, maar gesteentemeel waarin alle nodige mineralen al zijn verwerkt.
Zo proberen we de grond voor onze druiven te optimaliseren en onze wijn
‘Zeister terroir’ mee te geven, de specifieke smaak die hoort bij de
eigenschappen van juist deze grond.”
Steeds professioneler
Steeds betere wijn maken is een van de uitgangspunten van wijngaard Hoog Beek en Royen. Sigrid: “Wij laten onze wijnen regelmatig keuren door Austrian Wine Challenge (AWC) in Wenen en de Wijnkeuring van de Lage Landen. Dat geeft inzicht in je kwaliteit, een voorwaarde om jezelf te blijven verbeteren. Ik zie het daarbij ook als mijn taak mijn kennis over alle aspecten van de wijnbouw zoveel mogelijk met onze wijngaardeniers te delen. Zo probeer ik mensen betrokken te houden en hun wijnbouwkennis en -kunde te vergroten. Inmiddels hebben we al verschillende nationale en internationale prijzen gewonnen.”
Verrassing
Wordt 2020
een goed wijnjaar? “Het ziet er goed uit maar je kunt het nog niet
definitief zeggen”, zegt Sigrid.
“De ene keer rijpt de druif vroeg, dan weer laat. Soms is het te droog en
dan weer te nat. Schimmels en beestjes
liggen altijd op de loer. Steeds moet je
je afvragen wat dit betekent voor de druif en wat deze nodig heeft om zo goed
mogelijk tot ontwikkeling te komen. Begrijpen wat een druif nodig heeft, zodat
je zijn natuurlijke eigenschappen er zo goed mogelijk uit kunt halen. Daar
draait het voor mij om.”
Alle hens aan dek dus om die subtiele aroma’s van kweepeer, tropisch fruit en
abrikoos van de Souvignier Gris weer te voorschijn te toveren? En de Johanniter
te laten stralen door zijn kruidige, friszurige smaak van de ‘Granny
Smith’? “Daar gaan we zeker
voor”, lacht Sigrid. “Maar het eindresultaat blijft ieder jaar weer
een verrassing. Dat maakt wijnbouw voor
mij juist zo mooi.”
Zaterdag 12 september is het Landelijke Open Monumentendag. Je kunt dan tussen 11.00-16.00 uur gratis een kijkje nemen op Wijngaard Hoog Beek en Royen. Er zijn proeverijen en vrijwilligers vertellen je graag meer over de wijngaard. Alles uiteraard veilig en volgens de actuele coronamaatregelen. Ook vrijwilliger worden of meer info? Kijk op www.wijngaardzeist.nl.